Postanowienie SN I CKN 1113/97 z dnia 6 kwietnia 1998 r.

Postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Cywilna
z dnia 6 kwietnia 1998 r.
I CKN 1113/97
W postępowaniu apelacyjnym nie można żądać ustalenia nierównych udziałów w sprawie o podział majątku wspólnego, jeżeli przed sądem I instancji takie żądanie nie było zgłoszone.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 2 lipca 1997 r. Sąd Wojewódzki w Warszawie zmienił postanowienie Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy tylko o tyle, że podwyższył spłaty z kwoty 10.651 zł do kwoty 15.976 zł, a poza tym apelację oddalił i zniósł koszty procesu za drugą instancję. Sąd Wojewódzki ustalił, że strony zawarły związek małżeński dnia 20 września 1969 r., który został rozwiązany przez rozwód wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Warszawie z dnia 25 stycznia 1996 r. W czasie trwania małżeństwa nastąpił przydział lokalu nr 59 położonego w W. przy ul. B. nr 2 na warunkach spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu, przy czym pieniądze na zgromadzenie wkładu mieszkaniowego stanowiły darowiznę matki Andrzeja K. na rzecz obojga małżonków. Strony mają jedno dziecko – syna Piotra K., obecnie już dorosłego, który ze względu na chorobę Downa wymaga stałej opieki. W lokalu spornym, prócz stron i syna zamieszkuje matka uczestnika, której mieszkanie dwupokojowe przy ul. M.C. w W. zostało na ten czas wynajęte. Uwzględniając lepsze możliwości finansowe wnioskodawczyni, fakt, że wnioskodawczyni jest jedyną opiekunką syna, uzasadnione jest przydzielenie mieszkania wnioskodawczyni, a przyznanie spłat uczestnikowi. Zdaniem Sądu Wojewódzkiego, uzasadnione jest, by wnioskodawczyni dokonała spłaty na rzecz uczestnika 75% wartości mieszkania. Mieszkanie to jest stosunkowo duże (61,5 m2 powierzchni, trzy pokoje z kuchnią) i istnieje możliwość wynajęcia części mieszkania, lub przekształcenie charakteru, a następnie zbycie, czy zamiana według cen wolnorynkowych.
W kasacji opartej na podstawie wymienionej w art. 393[1] pkt 2 kpc, pełnomocnik – adwokat uczestnika wnosi o uchylenie postanowienia Sądu Wojewódzkiego oraz postanowienia Sądu Rejonowego i o przekazanie sprawy temu ostatniemu Sądowi do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:
Trafnie Sąd drugiej instancji uznał, że uczestnik w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji nie żądał ustalenia nierównych udziałów. Sąd Wojewódzki podwyższając spłaty do 75% wartości mieszkania uwzględnił możliwość przekształcenia mieszkania na mieszkanie własnościowe i zbycie lub zamianę według cen wolnorynkowych. Strony zgodnie podały, że pieniądze na mieszkanie uzyskały od matki uczestnika, która oświadczyła, że dokonuje darowizny na rzecz obojga. Wprawdzie wnioskodawczyni słuchana jako strona podała, że „teraz wnioskuje, że matka wpłaciła te pieniądze tylko dla byłego męża”, ale dodała, że to stanowisko wyraża dlatego, bo mąż kazał się jej wyprowadzić, a książeczka opłaty wystawiona była na nazwisko uczestnika. Taki wniosek wnioskodawczyni z przedstawionych okoliczności, że matka uczestnika wpłaciła pieniądze na mieszkanie dla niego, nie oznacza wcale, iż matka uczestnika wpłaciła pieniądze na mieszkanie tylko na rzecz uczestnika.
Uczestnik Andrzej K. występował w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji bez pełnomocnika – adwokata, ale – wbrew zarzutom – nie wykazywał nieporadności.
Wnioskodawczyni opiekuje się dzieckiem stron cierpiącym na chorobę Downa, a z akt sprawy nie wynika, by uczestnik wykazywał szczególną troskę o to dziecko. Jeżeli w rezultacie otrzymał spłaty w wysokości 75% wartości mieszkania, to ta wielkość już wskazuje, że ostatecznie Sąd drugiej instancji przyjął nierówne udziały.
Z tych przyczyn kasacja uległa oddaleniu (art. 393[12] kpc).